Temat pomp ciepła w Polsce powoli staje się coraz bardziej popularny. Jest to spowodowane z jednej strony powolnym spadkiem cen tego typu instalacji, a z drugiej z coraz większym przekonaniem klientów do tego typu rozwiązań.
W wielu krajach europy zachodniej i północnej(!) pompy ciepła stanowią najczęściej instalowane źródło ogrzewania w nowo budowanych domach – co jasno wskazuje, że stan rozwoju technologicznego tego typu urządzeń umożliwia dostosowane ich do pracy w niemal każdych szerokościach geograficznych naszego kontynentu.
Obecnie obserwowany rozwój pomp ciepła w Polsce jest wciąż mocno wyhamowywany przez niepochlebne opinie na temat ich pracy – przy czym część z tych opinii ma swoje historyczne lub aktualne uzasadnienie, a część wynika wręcz z niewiedzy czy zabobonu.
Pompy ciepła opinie
Jeszcze pięć lat temu sam byłem sceptycznie nastawiony do pomp ciepła, co przede wszystkim było spowodowane ceną takiego rozwiązania. Nie widziałem żadnego sensu ekonomicznego w instalacji źródła ogrzewania, którego ceny dla domu 200m2 wahały się w okolicy 70 do 90 tysięcy złotych. Moim zdaniem mijało się to po prostu z celem i twierdziłem, że lepiej by już było zainwestować te pieniądze w porządną izolację i zastosować konwencjonalne ogrzewanie – to z pewnością wyniosło by taniej.
Jednak obecnie koszt instalacji pompy ciepła jest już sporo niższy. Kompleksowa instalacja dla domu 200 m2 przy wykonaniu odwiertów (najdroższa opcja) może się już zmieścić w cenie 50 000 zł, a w przypadku instalacji powietrznej pompy ciepła koszty będą jeszcze niższe i mogą nie przekroczyć 30 tysięcy złotych.
Spowodowało to, że temat pomp ciepła stał się mi bliższy i z uwagą zacząłem śledzić wszelkie informacje na ten temat. Ku mojemu zaskoczeniu okazało się, że idea instalowania pomp ciepła jest zdecydowanie negowana przez branżę budowlaną – większość osób (budowlańców, z którymi rozmawiałem) ma silne wewnętrzne przekonanie i jasno to deklaruje, że „pompy ciepła działają tylko przez chwilę, a później i tak załączają się grzałki i grzejemy wtedy drogim prądem”. Skąd się wzięła taka opinią i czy jest prawdziwa?
Jak się okazuje, dla budowlańców temat pomp ciepła jest stosunkowo nowym wyzwaniem i opierają się głównie na zasłyszanych opiniach, a tu najczęściej słyszymy opinie osób rozgoryczonych. Rzeczywiście, w czasach kiedy pompy ciepła były sporo droższe i droższe też były prace odwiertowe – niektórzy z chęci oszczędności, a inni obsługiwani przez niedouczonych instalatorów – wykonywali odwierty jak najtaniej, czyli najczęściej na minimalnej długości jakiej wymaga pompa ciepła.
W sytuacjach kiedy odwierty były niedoszacowane w stosunku do mocy potrzebnej do ogrzania domu, rzeczywiście dochodziło do sytuacji, gdy dolne źródło ciepła osiągało zbyt niską temperaturę i musiały załączyć się grzałki. Skutkowało to oczywiście wyższymi kosztami za energię elektryczną, które trzeba było ponieść by utrzymać rozwiązanie, które miało te rachunki właśnie obniżać. Któż w takiej sytuacji miałby pochlebne zdanie o pompie ciepła. Ja nie.
A jak jest obecnie z pompami ciepła?
Obecnie instalując pompę ciepła dobieramy ją do parametrów projektowych lub pomiarowych danego budynku, a następnie zlecamy wykonanie odwiertów firmie, która daje nam pisemną gwarancję na zakładaną wydajność dolnego źródła. Dając taką gwarancję firma zajmująca się odwiertami zapewnia, że jeśli wykonane odwierty nie będą wystarczające, to „dorzucą nam” gratis dodatkowy odwiert.
Jeśli nie mamy możliwości podpisania umowy gwarancyjnej, możemy poszukać firmy, która ma relatywnie niskie koszty wykonania odwiertów i wykonać jeden dodatkowy odwiert niejako na zapas. Przy np. 3 wymaganych odwiertach – realizując 4 zapłacimy około 30% więcej, a uruchomimy go gdy tylko zajdzie taka potrzeba.
Szukając firm wykonujących odwierty musimy też być uważni – w rejonach Częstochowy gdzie działamy, koszt odwiertu wynosi około 90 zł/mb, jednak bez problemu znajdziemy firmę z innego rejonu Polski, która wykona takie same odwierty za cenę o połowę niższą. Przy takiej cenie, 3 odwierty po 100 mb będą kosztować 13.500 – co w skali kompleksowej instalacji pompy ciepła nie będzie głównym kosztem.
Jako ciekawostkę podam, że tylko w ostatnim czasie rozmawiałem z kilkoma właścicielami gruntowych pomp ciepła z dobrze wykonanymi odwiertami i każdy z nich nie tylko jest bardzo zadowolony z działania tego urządzenia, ale wręcz sami przekonywali mnie do słuszności tego typu rozwiązań.
Tak więc w obecnych czasach – gdy pompy ciepła i usługi są wyraźnie tańsze niż w czasach kiedy moi rozmówcy instalowali swoje pompy ciepła – wydaje się, że instalacja pomp ciepła to bardzo dobre rozwiązanie i tylko wymaga odpowiedniej uwagi na etapie wyliczenia mocy pompy i jej źródła.
Dla osób, które nie chcą lub nie mogą robić odwiertów, można polecić wymienniki poziome – do nich wystarczy jedynie koparka. Wadą tego typu dolnego źródła jest wrażliwość na zmiany środowiskowe, jak na przykład poziom wód gruntowych (im wyższy tym lepiej). Jeśli z czasem poziom wód opadnie trzeba będzie zwiększyć powierzchnię poziomego wymiennika (także metodą „odkrywkową”).
Z uwagi na wady podziemnych źródeł ciepła coraz powszechniejsza jest opinia, że najlepiej jest wykorzystywać do ogrzewania powietrzne pompy ciepła. Zaskakujące jest, że powietrze stanowi niewyczerpane źródło ciepła, aż do temperatury -70OC – właściwość tą wykorzystują resublimacyjne pompy ciepła. Z kolei klasyczne, powietrzne pompy ciepła pracują wydajnie w temperaturze do -15OC.
Jak wskazują statystyki, takie temperatury zdarzają się niezwykle rzadko (w ciągu roku występuje kilkanaście dni z temperaturą poniżej tej wartości). Poniżej dolnej granicy temperatury – jeśli pompa ciepła jest jedynym źródłem ogrzewania domu – muszą załączyć się grzałki. Jeśli poza pompą ciepła mamy także inne źródła ciepła, zamiast grzałek można np. zainstalować alarm informujący użytkownka o konieczności dogrzania lub automatycznie powodować uruchomienie innego źródła ogrzewania (np. pieca na gaz ciekły).
Jaką zatem pompę ciepła wybrać?
Moim zdaniem odpowiedź jest prosta, ale nie jednoznaczna.
Jeśli dysponujemy gotówką na inwestycję i nie mamy krytycznych ograniczeń finansowych np. w postaci kredytu, to warto zainstalować pompę ciepła z odwiertami – czas spłaty w stosunku do tańszej i mniej sprawnej powietrznej pompy ciepła będzie bardzo długi i może sięgnąć ponad 20 lat, lecz taka pompa daje większy komfort użytkowania, a gdyby w przyszłości zaszła konieczność zasilania jej z niezależnego źródła zasilania (np. w wyniku prognozowanych na przyszłość częstych przerw w dostawie energii – ze względu na kiepską infrastrukturę przesyłową w Polsce) to koszt zakupu agregatu pod gruntową pompę ciepła będzie sporo niższy niż koszt zakupu agregatu wymaganego do pracy pompy ciepła na grzałkach.
Dodatkowo gruntowa pompa ciepła praktycznie nie wytwarza żadnego hałasu i jest niewidoczna na zewnątrz domu, a dobrze wykonane odwierty stabilizują uzyski.
Jeśli mamy ograniczone fundusze i musimy oszczędnie podchodzić do każdego wydatku przy budowie domu, to należy wybrać powietrzną pompę ciepła. Odpadają nam w przyszłości wszelkie hipotetyczne koszty wynikające z niedowymiarowanego dolnego źródła, a koszt inwestycyjny jest sporo niższy w stosunku do innych rodzajów pomp ciepła. Nieco wyższe rachunki za ogrzewanie (kilkaset zł rocznie) zapłacimy później, kiedy już będziemy mieszkać w domu, a i tak prawdopodobnie nigdy nie przekroczą kosztów instalacji pompy ciepła z odwiertami. Dodatkowo, powietrzne pompy ciepła są doskonałym i najtańszym źródłem ciepła dla przydomowych basenów, jeśli w przyszłości nam się taki zamarzy.
Moim zdaniem wybór jest prosty i stosując się właściwie do jedynej, „finansowej” zasady łatwiej będzie Państwu podjąć decyzję.
@
Niezależnie od tego czy i na co się zdecydujecie, liczę na Państwa opinie w tym temacie.