Fotowoltaika stanowi jeden ze sposobów wykorzystania odnawialnych źródeł do produkcji energii elektrycznej. W dzisiejszych czasach dbanie o środowisko naturalne stało się niezwykle istotne, dlatego panele fotowoltaiczne można zauważyć na coraz większej ilości dachów. Ci, którzy do tej pory nie zdecydowali się na montaż fotowoltaiki, często zastanawiają się, czy fotowoltaika się opłaca. Czy warto więc inwestować w instalacje fotowoltaiczne i jak zwiększyć opłacalność fotowoltaiki?
Spis treści
Jak działają panele fotowoltaiczne?
Kiedy instalacja fotowoltaiczna wytwarza energię elektryczną?
Jak dobrać moc fotowoltaiki?
Montaż ogniw fotowoltaicznych – koszt instalacji
Ceny energii elektrycznej
Dodatkowe koszty inwestycji
Co wpływa na opłacalność fotowoltaiki?
Panele słoneczne i ich cena
Podłączenie do sieci energetycznej
Zmiana systemu opustów na net-billing
Moc instalacji fotowoltaicznej a opłacalność
Montaż ogniw fotowoltaicznych
Jak zwiększyć opłacalność instalacji fotowoltaicznej?
System zarządzania energią
Pompa ciepła
Wentylacja mechaniczna
Magazyny energii elektrycznej
Zmiana nawyków użytkowników
Wsparcie finansowe na instalację fotowoltaiczną
Program Mój Prąd
Czyste Powietrze
Ulga termomodernizacyjna
Kiedy fotowoltaika się nie opłaca
Czy fotowoltaika się opłaca – zalety fotowoltaiki
Podsumowanie
Jak działają panele fotowoltaiczne?
Sposób działania instalacji fotowoltaicznej nie jest zbyt skomplikowany. Ogniwa fotowoltaiczne budujące moduły fotowoltaiczne pozyskują energię z promieniowania słonecznego i przemieniają ją w energię elektryczną. Tym sposobem wytworzony zostaje prąd stały, który falownik przekształca w prąd przemienny, znajdujący się w gniazdkach 230V. Energię elektryczną z paneli słonecznych można następnie wykorzystać do zasilania urządzeń w gospodarstwie domowym lub magazynować.
Kiedy instalacja fotowoltaiczna wytwarza energię elektryczną?
Panele słoneczne produkują prąd od momentu uruchomienia. Ilość wytworzonej energii elektrycznej zależy jednak w głównej mierze od warunków pogodowych. Największą efektywność instalacje fotowoltaiczne notują w ciągu dnia w trakcie najcieplejszych miesięcy. Największe zużycie prądu widoczne jest z kolei wieczorami miesięcy chłodniejszych.
Jak dobrać moc fotowoltaiki?
Opłacalność fotowoltaiki zależy w głównej mierze od wielkości instalacji. Źle dobrana moc paneli sprawi, że nie będą one w stanie wytworzyć odpowiedniej ilości energii elektrycznej, a do prądu trzeba będzie dopłacać. Poprawnie wyliczona instalacja fotowoltaiczna powinna z kolei zapewnić na tyle dużą ilość prądu, aby pokryć całkowicie roczne zapotrzebowanie prosumenta.
Przy wyliczaniu mocy fotowoltaiki pod uwagę bierze się dotychczasowe rachunki za prąd oraz ewentualne plany inwestycyjne właścicieli budynku, które mogą wpłynąć na zużycie energii elektrycznej. Największe znaczenie w obliczeniach ma więc bieżące zużycie energii elektrycznej całego gospodarstwa.
Montaż ogniw fotowoltaicznych – koszt instalacji
Aby ustalić opłacalność instalacji fotowoltaicznej, warto zastanowić się, jakie są koszty jej montażu. Koszt instalacji oblicza się w przeliczeniu na 1 kilowat mocy zainstalowanej (kWp). W przypadku instalacji fotowoltaicznej o mocy do 10 kWp przyjmuje się, że 1 kWp wiąże się z kosztem z przedziału 4 500-5 500 zł. W praktyce oznacza to, że za instalację fotowoltaiczną o mocy 4 kWp trzeba będzie zapłacić około 20 000 zł.
Dodatkowe koszty inwestycji
Instalacja fotowoltaiczna to nie tylko koszty inwestycyjne, ale również koszty eksploatacyjne. Do kosztu instalacji fotowoltaicznej należy więc doliczyć dodatkowe usługi. Mowa tutaj o myciu paneli – koszty takiego przedsięwzięcia wynoszą około 8 zł za metr kwadratowy – oraz o przeglądzie instalacji, co wiąże się z wydatkiem rzędu 300-1000 zł.
Podłączenie do sieci energetycznej
1 kwietnia 2022 roku zmieniły się warunki rozliczania instalacji fotowoltaicznej. Ci właściciele instalacji PV, produkujący prąd na własne potrzeby, którzy zdążyli podłączyć instalację do sieci energetycznej przed tym dniem, mogą oddawać do sieci nadwyżkę prądu. W nocy lub w dni bez słońca mogą je z kolei odbierać.
Z tego przywileju można korzystać jeszcze przez 15 lat. Po zmianie warunków rozliczeń ilość odbieranej energii jest jednak niższa o około 30% od energii wytworzonej, ale wciąż opłacalność inwestycji jest duża.
Zmiana systemu opustów na net-billing
Dotychczas, każdy użytkownik fotowoltaiki mógł rozliczać się w systemie net-metering, znanym także jako system opustów. W przypadku tego systemu ilościowego rozrachunek odbywał się na zasadzie barteru. Ponieważ w dłuższej perspektywie rozwiązanie to nie było opłacalne dla polskiej energetyki, od 1 kwietnia system zmienia się na net-billing – nadwyżki energii elektrycznej będą teraz wyceniane, zgodnie z przewidzianą w ustawie stawką.
W pierwszych dwóch latach będzie to cena z Rynku Dnia Następnego, czyli z tzw. Towarowej Giełdy Energii. W 2024 roku wyceny będą wykonywane na podstawie stawki godzinowej.
Wartość energii, czyli depozyt prosumencki, będzie zapisywana na specjalnie utworzonym koncie prowadzonym przez sprzedawcę, gdzie zostanie pomniejszona o wartość energii czynnej, którą użytkownik pobrał z sieci. Depozyt prosumencki będzie aktywny przez 12 miesięcy od zaksięgowania go na koncie.
Co wpływa na opłacalność fotowoltaiki?
Na opłacalność fotowoltaiki wpływ ma kilka czynników, które często zależą od siebie nawzajem. To właśnie te czynniki najmocniej decydują o tym, czy fotowoltaika się opłaca.
Panele słoneczne i ich cena
Panele fotowoltaiczne produkuje się w coraz większej ilości, a do ich produkcji stosuje się coraz lepsze technologie. Dzięki temu cena zakupu paneli staje się coraz bardziej atrakcyjna. Aktualnie na rynek wprowadzane są panele nowej generacji, dlatego zakłada się, że ich cena będzie stale spadać.
Moc instalacji fotowoltaicznej a opłacalność
Na opłacalność fotowoltaiki wpływ ma moc paneli fotowoltaicznych w stosunku do zapotrzebowania na prąd. Moc fotowoltaiki nie może być ani za mała, ani za duża. Odpowiednio dopasowana instalacja zapewnia najszybszy zwrot z inwestycji.
Montaż ogniw fotowoltaicznych
Montaż instalacji fotowoltaicznej powinien zostać przeprowadzony przez doświadczonych i wykwalifikowanych monterów. Ze względu na wysokie zainteresowanie fotowoltaiką w ostatnich latach, firmy, które zajmują się instalacją fotowoltaiki mogą swobodnie ustalać ceny za swoje usługi. Z tego powodu koszty montażu instalacji fotowoltaicznych stale rosną.
Ceny energii elektrycznej
Na fotowoltaikę i jej opłacalność ogromny wpływ mają ceny prądu. Podczas obliczania wielkości i mocy fotowoltaiki, pod uwagę bierze się aktualne stawki za prąd. Rosnące ceny prądu bardzo pozytywnie działają jednak na opłacalność inwestycji, poczynionej dziś.
Jak zwiększyć opłacalność instalacji fotowoltaicznej?
Opłacalność fotowoltaiki wynika w dużym stopniu z poziomu autokonsumpcji, dlatego można ją zwiększyć na kilka sposobów. Zmiana nawyków użytkowników, montaż dodatkowych urządzeń, wykorzystanie prądu do ładowania samochodów – to tylko niektóre z tych rozwiązań.
System zarządzania energią
Jednym ze sposobów zwiększenia opłacalności fotowoltaiki jest system zarządzania energią. Urządzenie to odpowiada za automatyczne włączanie i wyłącznie poszczególnych odbiorników, w zależności od ilości dostępnej nadwyżki. Dzięki temu zarządzanie energią w gospodarstwie domowym staje się bardziej ekonomiczne, co przekłada się na większe oszczędności.
Pompa ciepła
Opłacalność fotowoltaiki można zwiększyć również poprzez montaż pompy ciepła. To urządzenie doskonale sprawdzi się do ogrzewania i chłodzenia budynku oraz do ogrzewania ciepłej wody użytkowej. Pompa ciepła pozwala zwiększyć autokonsumpcję nawet o 35%.
Wentylacja mechaniczna
Wykorzystując wentylację mechaniczną, można skutecznie zwiększyć autokonsumpcję. Podobnie jak w przypadku pomp ciepła, klimatyzacja może służyć zarówno do ochładzania, jak i ocieplania budynku. Montaż wentylacji mechanicznej umożliwia zwiększenie autokonsumpcji nawet o 15%.
Magazyny energii elektrycznej
Magazyn energii pozwala zwiększyć autokonsumpcję nawet o 90%. Dodatkowo jest to bardzo oszczędne rozwiązanie w perspektywie nadchodzącego systemu net-billingu. Magazyn energii zapewnia również większą samowystarczalność gospodarstwa domowego i stabilność dostępu do prądu.
Zmiana nawyków użytkowników
Ostatni ze sposobów jest jednocześnie najłatwiejszy i najtrudniejszy. Zmiana przyzwyczajeń użytkowników instalacji fotowoltaicznej bowiem nic nie kosztuje, ale wiąże się z dużymi utrudnieniami w ustalonym rytmie dnia.
Aby zwiększyć opłacalność fotowoltaiki, warto wykonywać czynności związane z poborem energii elektrycznej w okresie, gdy panele słoneczne wytwarzają najwięcej prądu. Pranie, gotowanie, ładowanie i ogrzewanie należy więc zaplanować w godzinach największego nasłonecznienia. Każdy wykorzystany kilowat to oszczędność na zakupie tej ilości prądu od operatora sieci dystrybucji.
Wsparcie finansowe na instalację fotowoltaiczną
Dość duży wpływ na to, czy fotowoltaika się opłaca, ma wysokość pomocy finansowej uzyskanej od państwa. W ostatnich latach ilość programów i funduszy dotyczących fotowoltaiki znacznie się zwiększyła. Największe dofinansowanie mogą uzyskać odbiorcy indywidualni.
Program Mój Prąd
Do tej pory odbyły się już trzy edycje programu Mój Prąd, a 15 kwietnia 2022 roku ruszył Mój Prąd 4.0. W tegorocznej edycji udział mogą brać wyłącznie instalacje fotowoltaiczne rozliczane w net-billingu. Dofinansowanie w ramach tego programu sięga 4 000 zł w przypadku samodzielnych instalacji PV oraz 5 000 zł, jeśli jest to instalacja PV sprzężona z innym urządzeniem.
Czyste Powietrze
W ramach dotacji Czyste Powietrze odbiorca może uzyskać do 50% wsparcia finansowego do instalacji. Maksymalna wartość dotacji nie może jednak przekroczyć 5 tyś. zł. Wnioski o dofinasowanie przyjmowane są natomiast aż do 2027 roku.
Ulga termomodernizacyjna
Dzięki uldze termomodernizacyjnej można odliczyć część kosztów poniesionych na zakup fotowoltaiki od podstawy opodatkowania. Co ważne, odliczeniu podlegają jedynie koszty wcześniej niesfinansowane z środków publicznych. Wysokość zwrotu zależy natomiast od metody opodatkowania – podatkiem liniowym, według skali podatkowej lub ryczałtem od dochodów ewidencjonowanych.
Kiedy fotowoltaika się nie opłaca?
Fotowoltaika nie jest opłacalną inwestycją, jeśli jedyna dostępna przestrzeń na montaż instalacji znajduje się w bardzo zacienionym miejscu. Ilość słońca może bowiem okazać się zbyt mała, by fotowoltaika mogła pokryć całkowite zapotrzebowanie gospodarstwa na prąd. Nieregularne naświetlenie paneli może także doprowadzić do ich uszkodzenia.
Instalacja fotowoltaiczna jest również mało opłacalnym rozwiązaniem, jeśli dach budynku, na którym ma zostać zamontowana, nadaje się do remontu. Moduły fotowoltaiczne są bowiem bardzo ciężkie, dlatego mogą doprowadzić do zarwania stropu i uszkodzenia budynku. W takiej sytuacji lepiej będzie zdecydować się na montaż instalacji na gruncie.
To, czy warto inwestować w fotowoltaikę, należy przemyśleć, biorąc pod uwagę dotychczasowe rachunki za prąd z danego miesiąca. Czasem może się bowiem okazać, że są one zbyt małe, a fotowoltaika zwróci się dopiero po bardzo długim czasie. W tym przypadku warto więc zdecydować się na zakup energii elektrycznej od dystrybutora.
Czy fotowoltaika się opłaca – zalety
Fotowoltaika pozwala przede wszystkim w dużym stopniu obniżyć rachunki za prąd. Poza tym instalacja zwiększa wartość nieruchomości i zapewnia stały dostęp do energii, nawet w trakcie przerw w dostawie. Dodatkowo za sprawą ulgi termomodernizacyjnej można odliczyć fotowoltaikę od podatku – odliczenie wynosi maksymalnie 53 tyś. zł.
Podsumowanie
Fotowoltaika posiada wiele zalet i przynosi wiele korzyści dla jej użytkowników, zarówno firm, jak i osób prywatnych. Instalacja i jej montaż wiążą się jednak z dużymi kosztami. Na szczęście istnieje wiele sposobów na to, aby zwiększyć opłacalność inwestycji, takich jak magazyn energii, umiejętne zarządzanie energią czy wzięcie udziału w programach i dotacjach, które zapewniają wsparcie finansowe. Jeśli więc zastanawiasz się, czy fotowoltaika się opłaca, odpowiedź brzmi: TAK!
